Michał Kleofas Ogiński – Zelis et Valcour ou Bonaparte au Caire
opera w 1 akcie, wykonanie koncertowe
Wykonawcy:
Anna Mikołajczyk-Niewiedział – Zelis (sopran)
David Beucher – Valcour (tenor)
Stanislav Kuflyuk – Aboubokir (baryton)
Jan Jakub Monowid – Mendes (kontratenor)
Szymon Komasa – Bonaparte (baryton)
Mateusz Zajdel – Sułkowski (tenor)
Andrzej Seweryn – Hassem, rola mówiona
Chór Polskiego Radia
Andrzej Seweryn – reżyseria
Michał Klauza – dyrygent, kierownictwo muzyczne
Polska Orkiestra Radiowa
Michał Kleofas Ogiński (1765-1833) i jego opera Zélis et Valcour ou Bonaparte au Caïre (Zelida i Valcour, albo Napoleon w Egipcie)
(…) Swą jedyną operę – Zélis et Valcour ou Bonaparte au Caïre – napisał Ogiński między 1799 a 1801 Brzezinach, wkrótce po powrocie z Paryża, jako rodzaj hołdu dla Napoleona, którego uczynił jednym z bohaterów dzieła. Libretto w języku francuskim sporządził sam. Jego tłem jest koniec epoki mameluków w Egipcie. Owi dawni niewolnicy stworzyli tam niegdyś własny sułtanat, a gdy Egipt stał się częścią Imperium Osmańskiego, zachowali majątki, wpływy i przywileje. W XVIII w. byli o krok od przejęcia władzy, lecz pokonał ich Bonaparte podczas swej kampanii egipskiej, stając się (na krótko) sprzymierzeńcem Turcji. Jak wiadomo, kampania ta, wymierzona w Wielką Brytanię, nie osiągnęła politycznego celu i w 1801 roku wojska francuskie skapitulowały przed Anglikami i Turkami. Sam Bonaparte był już jednak od dwóch lat w Paryżu pierwszym konsulem, i w operze Ogińskiego został przedstawiony jako triumfator i wyzwoliciel Egiptu. Intencje kompozytora byłyby dla Polaków czytelne gdyby jego dzieło zostało wystawione, lecz Ogiński nie mógł o to zabiegać po zaprzysiężeniu wierności carowi. Rękopiśmienna partytura opery przetrwała do naszych czasów w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie i choć nie zapomniano o niej zupełnie, to nikt dotąd nie pokusił się o próbę inscenizacji.
Maciej Negrey