16.01.2023, godz. 19:30
Studio Koncertowe Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego, Warszawa
Rok 2023, w którym świętujemy 90 rocznicę urodzin Henryka Mikołaja Góreckiego oraz Krzysztofa Pendereckiego Chór Polskiego Radia pragnie zaprezentować dzieła a cappella tych wybitnych twórców na koncercie w Studiu koncertowym im. Witolda Lutosławskiego. Postaci te – tak istotne dla kultury muzycznej są również ważne w działalności Chóru Polskiego Radia, który w swojej 75 letniej historii dokonywał niejednokrotnie prawykonań ich kompozycji. Do Pokolenia ‘33 – bo tak zostali nazwani kompozytorzy, którzy urodzili się w okolicach 1933 roku oprócz Henryka Mikołaja Góreckiego i Krzysztofa Pendereckiego należą również Zbigniew Bujarski oraz Wojciech Kilar. Twórcy Ci odnajdywali muzykę poprzez “świat sonoryzmu – agresywnych klasterów, szmerów, szumów, niekonwencjonalnych efektów brzmieniowych – wypierając niemal bez reszty poprzedzającą go formację awangardową; abstrakcyjny i konstruktywistyczny serializm dodekafoniczny, który możemy określić lapidarnym mianem muzyki darmstadzkiej”.
(Leszek Polony, Akademia Muzyczna w Krakowie „Pokolenie 33” na przełomie tysiącleci. Między sonoryzmem, nowym romantyzmem i postmodernizmem)
W pierwszej części koncertu Chóru Polskiego Radia zabrzmią religijne utwory
a ‘cappella skomponowane przez Krzysztofa Pendereckiego. “O gloriosa Virginum” – utwór skierowany do Matki Bożej pełen blasku, koloru oraz mistyczności. Dwie części z “Missa brevis” spinające mszę muzyczną klamrą Kyrie oraz Agnus Dei . Pierwsza posiadająca formę litanii jest wołaniem błagalnym: “Panie, zmiłuj się nad nami”. Natomiast Agnus Dei symbolizuje ofiarę Jezusa na krzyżu, którą złożył dla odkupienia ludzkości. Muzyczny temat ostatniej części Missa brevis jest niezwykle charakterystyczny oraz przejmujący, utwierdzony w tonalności, a jednocześnie niosący ze sobą współczesne myślenie o melodii. Połączenia harmoniczne oraz ich kierunek, tak samo jak nieprzypadkowe zastosowanie konkretnych rejestrów poszczególnych głosów chórzystów sprawia, że utwór staje się najszczerszą modlitwą. Kolejnym utworem, który będzie można usłyszeć podczas koncertu to Agnus Dei z “Polskiego Requiem”. Utwór będący częścią większej formy bardzo często wykonywany jest jako samodzielne dzieło. Skomponowany został dla uczczenia pamięci kardynała Stefana Wyszyńskiego. Utwór, który powstał poprzez inspirację Boską Liturgią w Kościołach wschodnich to Song of Cherubim. Jest hymnem skierowanym do Boga, w którym wręcz namacalnie można wyczuć wschodni obrzęd liturgiczny.
Druga część koncertu poświęcona będzie twórczości Henryka Mikołaja Góreckiego.
Totus tuus dzięki swojej homofonicznej fakturze może przypominać wcześniejsze pieśni maryjne tego kompozytora, jednakże jest zaliczany do najbardziej rozpoznawalny dzieł chóralnych Góreckiego. Prostota, surowe brzmienia oraz harmonia zostały perfekcyjnie połączone z tekstem Marii Bogusławskiej.
Koncert zakończy Pięć Pieśni kurpiowskich zainspirowanych tradycją ludową, wykorzystujący oszczędność środkow wyrazu, “surowość statycznych brzmień i przewaga spokojnego nastroju wpłynęły na szczególne uwypuklenie piękna oryginałów – z charakterystycznym rytmem tekstów i zmianami barwy głosu w wysokim rejestrze”.
(culture.pl)
Repertuar:
Krzysztof Penderecki, O gloriosa Virginum
Krzysztof Penderecki, Missa brevis (Kyrie, Agnus Dei)
Krzysztof Penderecki, Recordare z Dies illa
Krzysztof Penderecki, Song of Cherubim
Krzysztof Penderecki, Agnus Dei z Polskiego Requiem
Henryk Mikołaj Górecki, Totus tuus
Henryk Mikołaj Górecki, Pięć pieśni kurpiowskich
Wykonawcy:
Chór Polskiego Radia
Maria Piotrowska – Bogalecka – dyrygent
Koncert będzie transmitowany na antenie “Dwójki” – Program 2 Polskiego Radia
